Over zuivel

Zuivel in een gezonde voeding

Gezonde voeding bestaat uit voldoende basisvoedingsmiddelen zoals groente, fruit, noten, peulvruchten, vis, brood, vlees, vis, oliën en zuivel. Deze producten leveren alle voedingsstoffen die je lichaam elke dag nodig heeft. Voor veel mensen is zuivel een belangrijk onderdeel van hun voeding. Melk wordt ook gebruikt voor het maken van yoghurt, kwark, yoghurtdranken en kaas. Zuivel is in Nederland onderdeel van de Schijf van Vijf van Het Voedingscentrum. Aanbevolen wordt om elke dag twee tot drie porties melk, melkproducten of kaas te nemen.

Melk is niet alleen lekker maar het levert ook een grote bijdrage aan de inname van onmisbare stoffen, zoals: 

• Proteïne (eiwit) draagt bij aan het in stand houden en de groei van spieren. Lichaamsbeweging is daarbij ook belangrijk. 
• Calcium speelt een belangrijke rol bij het onderhoud van je botten en tanden. De sterkte van je botten (botdichtheid) neemt steeds verder toe, tot een leeftijd van ongeveer 30 jaar. Dan wordt de zogenoemde piekbotdichtheid bereikt. Hoe hoger de piekbotdichtheid, hoe sterker de botten.
• Vitamine B2 en vitamine B12 helpen onder andere bij een goede werking van het zenuwstelsel. Het zenuwstelsel bestaat uit de hersenen, het ruggenmerg en de zenuwen. En dat niet alleen, Vitamine B2 en B12 helpen ook bij het vrijmaken van energie uit suikers en vetten tijdens de vertering en het verminderen van vermoeidheid.

Hoe wordt yoghurt gemaakt?

Yoghurt is een gefermenteerd product dat wordt gemaakt uit melk en melkzuurbacteriën. Fermentatie is een proces waarbij bacteriën, schimmels en gisten gebruikt worden om een voedingsmiddel te maken. Bij yoghurt zijn dit dus de melkzuurbacteriën. Deze zetten de melksuikers om in onder andere melkzuur.

Yoghurt wordt gemaakt van melk en een mengsel van twee soorten melkzuurbacteriën, de zogenaamde yoghurtculturen. Aan de gepasteuriseerde melk wordt op 30 à 45°C de yoghurtcultuur toegevoegd. Door alles constant op temperatuur te houden, kan de yoghurtcultuur optimaal haar werk doen. Na 4 tot 16 uur (afhankelijk van de temperatuur en gebruikte yoghurtcultuur) wordt de yoghurt afgekoeld en is het klaar voor consumptie. Afhankelijk van het vetgehalte is de yoghurt vol, halfvol of mager. 

Kan zuivel bij lactose-intolerantie?

Lactose is een suiker die in zuivel voorkomt, ook wel melksuiker genoemd. Wanneer iemand lactose niet of niet volledig kan verteren, is er sprake van lactose-intolerantie. Dit kan leiden tot klachten na het drinken van bijvoorbeeld melk. De klachten en de hoeveelheid zuivel die een persoon met lactose-intolerantie kan verdragen, verschilt per persoon. Meestal is het niet nodig om helemaal geen melk- en melkproducten meer te eten of te drinken.

Yoghurt en harde Goudse kaas bevatten respectievelijk weinig tot geen lactose en zijn door de meeste mensen met lactose-intolerantie goed te verdragen. In yoghurt wordt een deel van de lactose uit de melk afgebroken door de melkzuurbacteriën (die zijn toegevoegd om van melk yoghurt te maken). In Nederlandse harde kaas, zoals Goudse kaas, zit geen lactose. Dit komt doordat de lactose tijdens de rijping van de kaas wordt afgebroken.

Lactose-intolerantie is iets anders dan koemelkeiwitallergie. Bij koemelkallergie reageert het lichaam allergisch op eiwit uit koemelk. Kijk voor meer informatie over lactose-intolerantie en koemelkeiwitallergie op de website van het voedingscentrum.